O Gipsie

Zastosowanie gipsu w budownictwie

Zakres stosowania gipsu w budownictwie wciąż się poszerza. Jeszcze do niedawna, w Polsce, gips kojarzył się przede wszystkim ze szpachlowaniem dziur w ścianie. Teraz wykorzystujemy go do wykonywania ścian działowych, sufitów podwieszanych oraz zabudowy poddasza. Oczywiście nadal, ze względu na swoje właściwości, używany jest do wyrównywania powierzchni ale i również, chociaż w ograniczonym zakresie, do budowy całych budynków.

Dzięki wprowadzaniu na rynek coraz bardziej zaawansowanych technologicznie systemów suchej zabudowy, gotowych mieszanek gipsowych wraz z odpowiednim sprzętem mechanicznym, wzrasta zastosowanie gipsu w budownictwie. Obecnie gips znany jest na placu budowy pod postaciami zapraw gipsowych do robót wykonywanych na mokro, takie jak tynkowanie, szpachlowanie, wylewanie podkładów podłogowych, łączenie i osadzanie elementów, prace dekoracyjne oraz prefabrykowanych elementów gipsowe, jak płyty i pustaki ścienne oraz płyty gipsowo-kartonowe (g-k).

Jako materiał do wnętrz wyroby gipsowe są używane do wykańczania powierzchni nowych i remontowanych ścian i sufitów. Do tego celu stosowane są płyty g-k, płyty dekoracyjne i dźwiękochłonne, zaprawy tynkarskie, stiuki, sztablatury, detale architektoniczne. W nowych, a także przebudowywanych budynkach do budowy ścian działowych wykorzystywane są systemy suchej zabudowy wnętrz lub sporadycznie płyty Pro-Monta. Gips całkowicie zmonopolizował zabudowę poddaszy i w dużej mierze obudowy instalacji i konstrukcji. Poza tym gips w postaci wylewek anhydrytowych i gipsowych na mokro oraz w postaci gotowych płyt – tzw. suchy jastrych używany jest do wykonywania podkładów podłogowych pod posadzki.

Znacznie mniejsze jest wykorzystanie gipsu w zastosowaniach konstrukcyjnych. Na trwałość rozwiązań konstrukcyjnych rzutuje w pierwszej kolejności odporność mechaniczna materiału. Przyjęto, że wytrzymałość tworzyw gipsowych i gipsobetonów, uwzględniająca spadek ich wytrzymałości w stanie zawilgocenia, jest dostateczna, aby dopuścić te materiały do budowy ścian nośnych budynków niskich (jednopiętrowych). Wymagania w zakresie odporności mechanicznej nie stanowią tak podstawowego problemu przy stosowaniu elementów gipsowych do wypełniania ścian np. w budynkach o konstrukcji szkieletowej. Współczesne budownictwo mieszkaniowe, poszukując ekonomicznych i ekologicznych rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych interesuje się wyrobami gipsowymi i systemami budynków gipsowych. W Polsce obiekty budowlane z gipsu mają już swoją dość długą tradycję. Obecnie znanych jest w budownictwie polskim kilka systemów wznoszenia budynków gipsowych w rozwiązaniach szkieletowych (żelbet, stal lub drewno) lub bezszkieletowych – stosujących pustaki drobnowymiarowe o różnych kształtach, także z wkładkami termoizolacyjnymi lub docieplane wylewanym na budowie pianogipsem. Najbardziej znane to: system R, system KR, SOVA-system, Eko-Gips.

Gips na mokro

Tynki gipsowe wykonuje się techniką jednowarstwową, od razu ostatecznie wykańczając powierzchnię. Są one łatwe do kształtowania i wygładzania, przy czym powstaje mała ilość odpadów. Szybko schną i pozwalają uzyskiwać wysokie wydajności tynkowania.
Tynki gipsowe dostępne są w handlu w dwóch wersjach technologicznych. Jako tynki maszynowe, które wykonuje się na budowach przy zastosowaniu specjalnych agregatów tynkarskich oraz jako tynki ręczne, preferowane przy wykonawstwie prac remontowych z niewielkimi powierzchniami do otynkowania. Prawidłowo wykonany tynk gipsowy powinien mieć gładką jednolitą powierzchnię, bez rys, pęcherzy, zacieków i przebarwień.

Gips umożliwia również wyrównywanie i wykańczanie posadzek. Te tzw. płynne jastrychy dają się łatwo nakładać, same się rozprowadzają i można po nich chodzić już po 24 godzinach. Są idealne jako pływający jastrych na warstwach izolacji akustycznej lub termicznej. Dobrze tłumią dźwięki. Sprawdzają się również jako jastrych na warstwie rozdzielczej lub jako jastrych zespolony oraz w przypadku zastosowania ogrzewania podłogowego.
Od dawna znane są w Polsce bloczki gipsowe Pro-Monta. Mają kształt prostopadłościanu o wymiarach 666x500x80. Powierzchnie licowe płyt są równe i gładkie, a boki posiadają montażowe wpusty i pióra w kształcie trapezu. Taka konstrukcja płyt pozwala na szybki i wydajny montaż oraz uzyskanie ścian o dużej gładkości powierzchni bez jakiegokolwiek tynkowania. Charakterystyczne cechy płyt impregnowanych to niska nasiąkliwość, łatwość przecinania i montażu oraz konkurencyjny koszt w porównaniu z rozwiązaniami tradycyjnymi. Płyty gipsowe PRO-MONTA mają zastosowanie przy wykonywaniu ścian działowych oraz obudowa słupów nośnych, kanałów wentylacyjnych i sanitarnych w pomieszczeniach budynków mieszkalnych, przemysłowych i użyteczności publicznej.

Gips na sucho

Systemy suchej zabudowy stanowią optymalną możliwość wykańczania wnętrz i są alternatywą dla tzw. mokrych technologii tradycyjnych. Ich zalet to możliwość indywidualnego i elastycznego kształtowania pomieszczeń mieszkalnych. Unikalne cechy gipsu: lekkość, niepalność, czystość chemiczna stanowią że, ta znana na świecie od lat technologia znajduje zastosowanie przy modernizacjach jak i przy wykańczaniu nowych pomieszczeń mieszkalnych, biurowych i użyteczności publicznej. Coraz więcej inwestorów decyduje się na wykończania swych wnętrz materiałem, który jest przyjazny środowisku i poprawia komfort i klimat pomieszczeń – gipsem.

Płyty gipsowo-kartonowe montowane do istniejącej ściany nadają się do wykonywania tynków ścian wewnętrznych, zarówno w budynkach nowych jak i remontowanych. Płyty osadzone na podłożu murowanym stanowią tzw. suchy tynk i mogą być przyklejane bezpośrednio do ścian nośnych za pomocą kleju gipsowego jak i mocowane na konstrukcjach nośnych wykonanych z profili stalowych jak i łat drewnianych.
Ścianki działowe z płyt gipsowo-kartonowych pełnią funkcję bariery akustycznej i ogniowej. Są lekkimi przegrodami o masie 20 – 50 kg/m2. Zastosowanie płyt g-k pozwala na swobodną aranżację wnętrz, kształtowanie przestrzeni użytkowej mieszkań i pomieszczeń użyteczności publicznej. Elementami konstrukcyjnymi ściany są profile U i C wykonane z blachy stalowej ocynkowanej, do której przykręcane są płyty gipsowo-kartonowe. Umieszczona pomiędzy płytami wełna mineralna izoluje akustycznie i zwiększa bezpieczeństwo przeciwpożarowe rozdzielanych pomieszczeń.

Sufity wykonane z płyt gipsowo-kartonowych coraz częściej znajdują swoje miejsce nie tylko w obiektach użyteczności publicznej, ale również w domach i mieszkaniach. Do zalet tej konstrukcji możemy zaliczyć szybkość i łatwość montażu, efektowny wygląd oraz – w przypadku sufitów podwieszanych – możliwość poprowadzenia instalacji w przestrzeni między sufitem a stropem konstrukcyjnym. Sufit podwieszany stwarza również możliwość poprawy parametrów termicznych i akustycznych przegrody, poprzez umieszczenie na płytach warstwy izolacji. Kolejną zaletą jest zwiększenie odporności ogniowej stropu. W zależności od stawianych wymagań przeciwpożarowych stosowane są inne rozwiązania konstrukcyjne.

Sufity podwieszane to podwieszona na metalowej konstrukcji podsufitka obniżająca wysokość pomieszczenia i jednocześnie stwarzająca przestrzeń do zakrycia instalacji. Płyty gipsowo-kartonowe podnoszą bezpieczeństwo przeciwpożarowe. Poprzez dodanie do takiej konstrukcji wełny mineralnej zostaje poprawiona izolacja termiczna, dźwiękochłonności i zmniejszenie efektu pogłosu, szczególnie przy zastosowaniu płyt perforowanych. Za takim rozwiązaniem przemawia również łatwość, z jaką można połączyć sufit z systemami oświetlenia, wentylacji i klimatyzacji.

Obecnie jedynym sposobem na adaptację poddasza do celów użytkowych jest zastosowanie jednego z systemów suchej zabudowy. Wymagania izolacyjne stawiane pomieszczeniom wygospodarowanym pod więźbą dachową mogą być osiągnięte jedynie poprzez zastosowanie właściwej izolacji termicznej i akustycznej wykonanej w oparciu o wełnę mineralną, systemowe profile stalowe i płytę gipsowo-kartonową. Właściwie wykonana zabudowa gwarantuje optymalne warunki mieszkania na poddaszu. Podstawowe zalecenia to użycie wełny o grubości 200 mm, montaż paroizolacji wysokoparoprzepuszczalnej i przykręcenie płyt g-k do konstrukcji nośnej zmontowanej z profili stalowych podwieszonych do krokwi.

Suche podłoża zwane także suchym jastrychem przeznaczone są do wykonywania posadzek o obciążeniach nie przekraczających 200 kg/m2. Zaletą ich jest niewielka masa, łatwość i szybkość wykonywania (wyeliminowanie procesu mokrego), poprawa izolacyjności cieplnej i akustycznej oraz zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpożarowego. W skład systemu suchego jastrychu wchodzą płyty gipsowo-kartonowe (wierzchnia i spodnia) o specjalnych. W zależności od przeznaczenia płyty mogą być zespolone np. z warstwą styropianu, wełny mineralnej lub innym materiałem izolacyjnym, jak również występować bez izolacji. Płyty spodnie i wierzchnie układa się z zachowaniem wzajemnego przesunięcia wzdłużnego i poprzecznego. Zapewnia to równomierny rozkład obciążenia. Tak przygotowane podłoże nadaje się idealnie do ostatecznego pokrycia panelami, wykładziną czy terakotą.

Popularność gipsu jako materiału budowlanego wynika przede wszystkim z jego właściwości zdrowotnych i tworzenia odpowiednich dla człowieka warunków higieniczno-wilgotnościowych pomieszczeń. Gips pozwala szybko i łatwo wykonywac roboty budowlane, wytwarzać elementy różnych kształtów i wymiarów. Zaletą materiałów budowlanych produkowanych z gipsu są:
– dobra izolacyjność cieplna,
– dobra izolacyjność dźwiękowa,
– akumulacja ciepła,
– mała higroskopijność
– ognioodporność,
– biała barwa,
– gładka powierzchnia.

Ciągłe badania i postęp techniczny pozwalają systematycznie niwelować niekorzystne cechy gipsu, takie jak nasiąkliwość i spadek wytrzymałości przy zawilgoceniu.

Więcej informacji na temat systemów suchej zabudowy na stronch producentów:
KNAUF | SINIAT | NORGIPS | RIGIPS